आज एकादशीको दिन टीका थाप्ने क्रम जारी

काठमाडौं- आज आश्विन शुक्लपक्षको पापाङ्कुशा एकादशी परेको छ। यस पावन दिनमा मान्यजनहरूबाट नवदुर्गाको प्रसादस्वरूप टीका र जमरा लगाउने परम्परा निरन्तर जारी रहन्छ।

आश्विन शुक्ल प्रतिपदादेखि नवमीसम्म गरिएको नवदुर्गाको साधनाको प्रसादस्वरूप विजयादशमीका दिनदेखि सुरु भएको टीका र जमरा लगाउने क्रम आश्विन शुक्ल पूर्णिमासम्म रहन्छ।

यस अवसरमा, टाढा रहेका आफन्तहरू आशीर्वाद थाप्न घरमा आउने चलन रहेको छ। पापाङ्कुशा एकादशीको व्रत र यसका महत्त्वपूर्ण धार्मिक विधिहरूको चर्चा शास्त्रीय ग्रन्थहरूमा पाइन्छ, जसअनुसार यो एकादशी सबै पापहरू हरण गर्ने दिन हो।

व्रतको धार्मिक विधि र पूजाको महत्व

‘पापाङ्कुशेति विख्याता सर्वपापहरा परा’ भनी उल्लेख गरिएको यो एकादशीमा लक्ष्मीनारायण भगवान्, जसलाई ‘पद्मनाभ’ नामले पनि चिनिन्छ, को पूजा गर्नुपर्ने उल्लेख छ। पण्डित बालमुकुन्द देवकोटाका अनुसार, जबसम्म मनुष्यले पद्मनाभ अर्थात् पापाङ्कुशा एकादशीको व्रत गर्दैन, तबसम्म पापहरूले उनको शरीरमा निवास गरिरहन्छ।

यो एकादशीले स्वर्ग, मोक्ष, आरोग्यता, सुन्दर पत्नी, अन्न र धन प्राप्त गर्न मद्दत गर्ने विश्वास गरिन्छ।

व्रतको विशेषता

शास्त्रहरूमा यस व्रतको समानता गङ्गा, गया, काशी, कुरुक्षेत्र र पुष्कर तीर्थहरूले पनि गर्न नसक्ने बताइएको छ। हरिवासर अर्थात् एकादशीको व्रत र जागरणले मानिसले सहजै विष्णुपद प्राप्त गर्न सक्छन्। यो व्रत नगर्दा पाप बाँकी रहन्छ, जसका कारण अन्त्यमा नरक भोग्नुपर्ने हुन्छ। कलियुगमा यो व्रतलाई दुर्लभ मानिन्छ र यसले मोक्ष प्रदान गर्ने विश्वास रहिआएको छ।

व्रतले दिने फल र उद्धार

यस व्रतले आमापक्ष, बाबुपक्ष, र पतिपक्षका दश-दश पिँढीलाई उद्धार गरेर वैकुण्ठमा बास गराउने विश्वास गरिन्छ। यसले बाल्यावस्था, युवावस्था, र वृद्धावस्थामा पनि पापी मानिसलाई दुर्गति प्राप्त नगराई सद्गति प्रदान गर्दछ।

यो व्रत गर्ने मानिस अन्ततः हरिलोक पुग्दछ र सम्पूर्ण पापबाट मुक्त हुन्छ। साथै, सुन, तिल, भूमि, गाई, अन्न, जल, छाता, र जुत्ता दान गर्दा यमराजसँगको सामना नगर्नुपर्ने धार्मिक विश्वास रहेको छ।